Về Lâm Đồng trải nghiệm kéo lưới rùng cùng ngư dân

Giữa tháng 9, khi trời đã yên sau mưa bão, biển Bình Thạnh (xã Liên Hương, tỉnh Lâm Đồng) dịu hơn, sóng bớt dữ. Trong làn sương sớm, làng chài đã rộn ràng tiếng cười nói, bước chân hối hả của ngư dân chuẩn bị kéo lưới rùng - nét văn hóa đặc trưng tồn tại hơn 100 năm của vùng biển Đông Nam Lâm Đồng.

Những ngư dân chuẩn bị cho hoạt động kéo lưới rùng.

Làng biển sống động

Hôm ấy, biển Bình Thạnh êm như mặt hồ, nằm nép mình bên bãi đá Bảy màu đẹp như tranh vẽ. Trên bãi biển, tôi gặp ông Phạm Tuấn (55 tuổi) cùng 20 ngư dân khác đang tập trung chuẩn bị bung lưới cho hoạt động kéo lưới rùng. Tấm lưới dài hàng ngàn mét, được ông Tuấn và 1 thanh niên khác dùng thúng chèo ra cách bờ vài hải lý rồi thả xuống biển theo hình bán nguyệt.

Lưới ngư dân dùng để kéo rùng có dạng hình cánh cung thon dần về phía sau. Lưới căng từ bờ ra biển hơn 1 km, rồi lại từ biển vào bờ, hai bên đầu lưới cách chừng 200 m. Họ làm thuần thục công việc ấy chắc cũng vài chục năm, bởi đây là nghề truyền thống có từ lâu đời, được cha ông kế thừa.

Dân địa phương cũng như du khách thích thú tham gia kéo lưới cùng ngư dân.

Sau 30 phút thả lưới, vừa lên bờ ngồi nghỉ mệt, rít một hơi thuốc, ông Tuấn cho biết: “Kéo lưới rùng là cách đánh bắt hải sản gần bờ khá độc đáo của ngư dân nơi đây, thường bắt đầu từ tháng 2 đến cuối tháng 9 âm lịch. Công việc thường diễn ra vào sáng sớm, khi biển lặng, bà con cùng nhau mang lưới ra bãi biển. Tôi theo nghề này hơn 40 năm, từ nhỏ đã theo ba đi kéo lưới. Ngày trước cá nhiều lắm, mỗi buổi được vài tạ, nhưng nay nguồn lợi dần cạn kiệt, thêm vào đó, phương tiện đánh bắt hiện đại phát triển nên ít người còn gắn bó với nghề kéo lưới rùng”.

Khi mặt trời lên cao, mặt biển lấp lánh như soi rõ khuôn mặt khắc khổ cũng như làn da nâu rám nắng của những con người một đời bám biển. Đó là những người đàn ông với cơ bắp săn chắc do năm tháng vật lộn với sóng gió, là những người đàn bà xứ biển mặn mòi, đầy nét thăng trầm.

Sau hơn 1 giờ chờ cá vào lưới, ngư dân bước vào công đoạn quan trọng nhất: thu lưới. Trước kia họ kéo bằng tay trần vừa đau vừa vất vả, nay đã sáng tạo dùng dây có móc hai đầu: một đầu móc vào dây lưới, đầu kia quấn ngang hông như thợ điện leo cột. Từng bước lùi dần trên cát, họ như đang kéo co với biển. Khoảng 20 ngư dân chia thành hai nhóm, xếp thành hàng, chân bám cát, tay nắm chặt dây, đồng loạt thụt lùi nhịp nhàng cho đến khi lưới được kéo về.

Nghề kéo lưới rùng tưởng đơn giản nhưng đòi hỏi sức bền, vì ngư dân phải dậy sớm, kéo lưới nặng trong thời tiết khắc nghiệt.

Lưới được kéo lên bờ đem theo “lộc biển” cùng mùi tanh nồng của biển cả.

Trải nghiệm du lịch độc đáo

Xa xa trên ngọn sóng bạc, những con cá búng nhảy vọt lên không trung xoay tròn một vòng rồi rơi xuống biển. Khi lưới càng gần vào bờ, cá nhảy lên càng nhiều trong sự reo vui của người dân địa phương và du khách, khi biển đã mỗi lúc một đông người. Từ những người trẻ tuổi, đến các gia đình lớn tuổi đi nghỉ dưỡng, đều háo hức đứng trên bờ biển, quan sát và chờ đợi khoảnh khắc mẻ lưới được kéo lên. Không ít người mạnh dạn xin tham gia, cùng ngư dân hòa mình vào nhịp sống của dân chài.

Anh Hoàng Ngọc Minh, một du khách từ TP Hồ Chí Minh chia sẻ: “Lần đầu trải nghiệm kéo lưới cùng ngư dân, tôi vừa lạ lẫm vừa phấn khích. Tưởng đơn giản nhưng khá tốn sức, lưới nặng cá khiến vai tôi mỏi nhừ. Tuy vậy, tinh thần đoàn kết và không khí hứng khởi đã giúp tôi quên mệt. Khoảnh khắc chứng kiến mẻ cá tươi nhảy tanh tách thật sự là kỷ niệm khó quên”.

Sau gần 1 giờ đi thụt lùi trên cát, những giọt mồ hôi thấm đầy trên mặt của những ngư dân, lưới dần được kéo lên bờ đem theo “lộc biển” cùng mùi tanh nồng của biển cả. Âm thanh hò reo của nhiều người, hòa quyện với tiếng sóng vỗ và gió biển, tạo nên một bản giao hưởng sống động, đầy sức sống của làng chài. Hàng ngàn con cá nục, cá cơm lấp lánh dưới ánh nắng, quẫy đạp trong lưới, xen lẫn là những con tôm bạc, cá nhái, mực ống và cả những con ghẹ xanh óng ánh.

Nhiều du khách tranh thủ chụp hình ghi lại khoảnh khắc này, trong khi số khác vây quanh để xem ngư dân phân loại hải sản, rồi nhanh tay mua ngay những con mực còn mi - nơ, hay tôm tươi để mang về khách sạn nhờ chế biến ăn liền.

Hoạt động kéo lưới rùng không chỉ là nghề mưu sinh, mà còn là cầu nối văn hóa.

Ông Tuấn nhìn tôi cười tươi: “Cũng được vài chục kg cá, lát anh em sẽ làm thêm mẻ nữa. Mấy ngày qua mưa xong, cá về nhiều, mỗi ngày anh em chia cũng được 300.000 - 500.000 đồng/ngày. Ngày xưa, chỉ có bà con ngư dân kéo lưới thôi. Giờ có thêm du khách tham gia, nghề mình vui hơn hẳn. Họ giúp sức, mình kể chuyện biển cho nghe, làng chài mình sống động hẳn lên”.

Quả vậy, hoạt động kéo lưới rùng không chỉ là nghề mưu sinh, mà còn là cầu nối văn hóa. Du khách được học cách phân loại cá, nghe những câu chuyện dân gian về biển cả. Qua đó, khắc họa đậm nét bức tranh lao động đầy sức sống và còn là nơi du khách tìm thấy niềm vui giản dị giữa nhịp sống hối hả. Đây cũng là một phần di sản văn hóa của người dân địa phương.

“Ngày xưa, chỉ có bà con trong làng kéo lưới thôi. Giờ có thêm du khách tham gia, nghề mình vui hơn hẳn. Họ giúp sức, mình kể chuyện biển cho nghe, làng chài mình sống động hẳn lên" - Ngư dân Phạm Tuấn - xã Liên Hương

Tại các vùng biển bãi ngang như: Phan Rí Cửa, Gành Son, Mũi Né, Kê Gà, Bình Thạnh... hoạt động kéo lưới rùng dù chưa được xem là sản phẩm du lịch, nhưng luôn thu hút du khách muốn khám phá. Gần đây, các công ty lữ hành địa phương bắt đầu đưa mô hình trải nghiệm “kéo lưới rùng cùng ngư dân” vào chương trình tour, kết hợp với các hoạt động như: tắm biển, thưởng thức hải sản tươi sống, hay tham quan làng chài. Đây là điểm nhấn độc đáo mà không phải vùng biển nào cũng có.

Nếu nghề kéo lưới rùng được khai thác tốt, không những vừa tăng thu nhập cho ngư dân, mà còn mở ra “sản phẩm” du lịch độc đáo.

Nắng lên cao, tôi chào ông Tuấn và những ngư dân ở làng chài Bình Thạnh, trong khi họ vẫn miệt mài, tiếp tục cho mẻ lưới thứ hai.

Trong tiếng sóng biển rì rào, tiếng cười nói rộn ràng và ánh mắt ánh lên niềm vui của những người cả đời bám biển, tôi nghĩ nếu nghề kéo lưới rùng được khai thác tốt, không chỉ vừa tăng thu nhập cho ngư dân, mà còn mở ra “sản phẩm” du lịch độc đáo, hấp dẫn. Nơi đó, nhịp sống của làng chài vẫn mãi trường tồn, là nơi nuôi dưỡng những giá trị văn hóa, là biểu tượng của gắn kết cộng đồng và nghề truyền thống này chắc chắn sẽ là điểm sáng trong hành trình du khách khám phá các vùng ven biển.

(Nguồn: baolamdong.vn)

Link gốc: https://baolamdong.vn/ve-lam-dong-trai-nghiem-keo-luoi-rung-cung-ngu-dan-391738.html